Kandydoza – wróg czy przyjaciel ? Formy kandydozy, rola w kontekście przewodu pokarmowego
Grzyby z rodzaju Candida są częścią fizjologicznej mikroflory jelita, czyli można “powiedzieć”, że żyją z nami od zawsze. W naszym organizmie występują w ograniczonej ilości. Zdrowy organizm, z dobrze funkcjonującym układem odpornościowym jest w stanie rozróżnić kolonizację fizjologiczną i patogenną Candidi albicans. Problem zaczyna się kiedy Candida rozrasta, a taki proces następuje w sytuacji, w której upośledzona zostaje odporność gospodarza – jest ona kluczowa w patogenezie nadmiernego rozrostu grzybiczego.
Co ulega zaburzeniu? Przeważnie jest to mikrobiom, odporność śluzówkowa oraz zaburzona praca żołądka i wydzielanie kwasu solnego. Co ciekawe przerost grzybiczy często koreluje też z infekcjami pasożytniczymi lub bakterią H. Pylori jako ich skutek uboczny.
Kiedy po raz pierwszy opisano kandydozę?
Pierwsze opisy dotyczące pleśniawek jamy ustnej pochodzą z czasów Hipokratesa, ale dopiero w latach 40. XIX wieku wykazano, że czynnikiem odpowiedzialnym za ich wywoływanie jest grzyb pierwotnie określony nazwą Oidium albicans (nazwę Candida albicans utworzył Berkhout w 1923 r.). W 1860 roku Zenker jako pierwszy opisał przypadek głębokiej kandydozy.
Dlaczego w latach 40.? Uważa się, że szerokie stosowanie antybiotyków, które rozpoczęło się w latach 40. ubiegłego wieku, jest głównym czynnikiem odpowiedzialnym za pojawienie się wcześniej nie opisywanych form kandydozy i znaczny wzrost ogólnej częstości jej występowania.
Czym dokładnie jest Candida? To drożdżaki, które występują w formie jednokomórkowej, w postaci małych, cienkościennych, owalnych komórek rozmnażających się głównie przez pączkowanie. Rodzaj Candida obejmuje około 150 gatunków, ale tylko 9 z nich uznaje się za patogenne dla człowieka.
Poza C. albicans w praktyce klinicznej coraz częściej wykrywa się gatunki NAC czyli tzw. formy beztlenowe i tu wyróżnić można:
Cechują się one odpornością na wiele z dotychczas stosowanych leków przeciwgrzybiczych. Optymalne warunki dla ich rozwoju to pH około 7,3 i temperatura 37°C.
Gdzie bytuje?
Dlatego nie ma jednej głównej diagnostyki dla przerostu grzybiczego!
Charakterystyka szczepów przerostu grzybiczego
Jak już wspomniałam Candida obejmuje około 150 gatunków, ale tylko 9 z nich uznaje się za patogenne dla człowieka. Opisze Ci tylko kilka z nich z którymi spotykam się w swoim gabinecie.
Candida albicans
Kiedy w organizmie człowieka panują niekorzystne warunki dla Candida np. brak pożywienia lub wilgoci drożdżak ten zamiast ginąć traci wodę i przechodzi w formę przetrwalnikową w postaci spory (są lekkie i z łatwością unoszą się w powietrzu, stanowią wówczas alergeny). Wraz z poprawą bytowania zaczynają się odżywiać i rozmnażać.
Candida glabrata
Candida parapsilosis
W wyniku badań retrospektywnych obejmujących pacjentów poddanych leczeniu immunosupresyjnemu hospitalizowanych w Instytucie Transplantologii oraz Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej AM w Warszawie, gatunek Candida parapsilosis uznano za najczęstszy (56%) czynnik etiologiczny fungemii odcewnikowych w latach 2005-2007
Candida tropicalis
Candida krusei
Grzyby były są i będą z nami zawsze. Są częścią naszej flory fizjologicznej. Są przyjacielem ale potrafią z pewnych przyczyn stać się wrogiem i namieszać w naszym codziennym życiu. W kolejnym artykule przedstawię Ci charakterystyczne objawy i diagnostykę w kierunku przerostów grzybiczych.
Bibliografia:
Ocena jakościowa i ilościowa grzybów drożdżopodobnych w przewodzie pokarmowym dzieci i młodzieży z cukrzycą typu 1 w odniesieniu do wybranych parametrów immunologicznych. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych, 2017, s. 10-13
https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/viewFile/29294/24046 dostęp. 01.07.2024 r.
https://www.termedia.pl/gastroenterologia/Konsekwencje-dzialania-jednego-z-najbardziej-inwazyjnych-gatunkow-grzybow,45251.html dostęp 25.06.2024 r.
A.Vojdani, P. Rahimian,H. Kalhor, E Mordechai. Immunological cross reactivity between Candida albicans and human tissue. J. Clin. Lab. Immunol. 1996; 48: 1–15.
I. Netsvyetayeva, E. Swoboda-Kopeć, Candida parapsilosis – zmienne oblicze, Postępy Nauk Medycznych, t. XXIV, nr 10, 2011.
Objawy, przyczyny i diagnostyka przerostu grzybiczego
Pasożyty – co o nich wiemy? Cz. I
Artykuł napisany dla czasopisma "Naturoterapia w praktyce"
Pasożyty – co o nich wiemy ? przygotowanie do odrobaczania, farmakoterapia i fitoterapia
Artykuł dla czasopisma "Naturopatia w praktyce"